Những hiểu lầm về nghề y: bác sĩ, y tá tại Mỹ

Do sự khác biệt về cách tuyển sinh, đào tạo, thời gian học, và hành nghề y khoa giữa Việt Nam và Mỹ mà rất nhiều bạn hiểu lầm về nghề Y tại Mỹ. Dưới đây là một số hiểu lầm hay gặp mà các bạn SV Y khoa từ Việt Nam hay nhắn tin hỏi tôi.

# 1. Thi vào bác sĩ nội trú (BSNT) Mỹ
– Tại Mỹ, không có kỳ thi vào bác sĩ nội trú như bên Việt Nam. Thay vào đó, BSNT của Mỹ được chọn qua một quá trình xét tuyển (điểm USMLE, thư giới thiệu, bài nghiên cứu, hoạt động ngoại khoá) và phỏng vấn cá nhân. Kỳ thi USMLE là kỳ thi hành nghề (USMLE = United States Medical Licensing Examinations) áp dụng cho tất cả SV Y khoa tại Mỹ (1). Tất cả các BS hành nghề tại Mỹ đều phải làm BSNT ít nhất 3 năm. Nhiều BS chuyên khoa làm nội trú và nghiên cứu sinh đến 5-7 năm.

# 2. BS nội trú tại Mỹ phải đóng tiền học
– BSNT tại Mỹ là một nghề, được trả lương ít nhất 50,000 USD/năm, có bảo hiểm, và có thể bảo lãnh vợ/chồng qua ở chung.
– Trái lại, tại Việt Nam, Bác sĩ nội trú là một ngành học, BS mới ra trường phải đóng tiền (trung bình 1200 USD/năm) (2) để học thêm 2-3 năm và có thêm chứng nhận/bằng Thạc Sĩ sau khi học xong.

#3. Sinh viên quốc tế không thể học y khoa tại Mỹ
– Do ngành Y tại Mỹ chú trọng vào đào tạo SV trong nước và chương trình xét tuyển khó khăn, ít sinh viên quốc tế được nhận vào chương trình Y khoa. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 300 sinh viên quốc tế học chương trình Y khoa (MD/DO) (3). Sau khi tốt nghiệp y khoa thì các SV này có thể vào chương trình BSNT và sau đó có thể ở lại Hoa Kỳ thông qua diện thẻ xanh dành cho chuyên viên. Đây là cách rất nhiều SV xuất sắc trên thế giới ở lại Mỹ một cách hợp pháp.

#4. Học lên thạc sĩ hay tiến sĩ tại Mỹ sẽ giúp nghề BS
– Khác với VN, các văn bằng “Thac sỹ, Tiến sỹ” có thể giúp chuyên viên ngành Y đi xa hơn hay có lượng cao hơn. Tại Mỹ, văn bằng Y khoa (MD, tiến sĩ y khoa) là văn bằng cao nhất. Học xong chương trình y khoa MD/DO, tất các BS phải làm thêm nội trú ít nhất 3-7 năm mới được hành nghề. Lương BS tại Mỹ là cao nhất, 250,000-400,000 USD/năm, trong tất cả các ngành (cao gấp 3-5 lần so với tiến sĩ). Vì vậy, rất ít BS đi làm rồi học thêm Master hay PhD để thăng tiến hay kiếm tiền vì không cần thiết. Họ học MS/PhD vì đam mê và thích tìm hiểu. Có khoảng 10% sinh viên học Y tại Mỹ (MD/DO) đã có bằng Thạc Sĩ/Tiến Sĩ.
– Trước năm 1975, hệ thống đào tạo y khoa của Việt Nam Cộng Hoà khá giống với Hoa Kỳ. BS tốt nghiệp y khoa có văn bằng tiến sĩ y khoa (7 năm), làm BSNT, sau đó thi chứng nhận chuyên khoa.

#5. Tiến Sĩ là Bác Sĩ
– Nhiều chuyên viên về nghiên cứu sức khỏe tại Mỹ có bằng Tiến Sĩ (PhD) nhưng không phải là Bác Sĩ (MD/DO). Điều này có thể gây hiểu lầm nguy hiểm vì những chuyên viên này có thể đưa ra những lời khuyên về sức khoẻ và người dân hiểu làm họ là Bác sĩ. Thỉnh thoảng, các chuyên viên này về Việt Nam nói chuyện và dễ gây hiểu lầm họ đang hành nghề BS tại nước sở tại do họ thường làm việc tại các BV.
– Tại Mỹ, 2 nghề TS (nghiên cứu) và BS (khám chữa bệnh) là 2 nghề song song nhưng độc lập với nhau. Một số vị TS cho lời khuyên về sức khỏe đã phải ra tòa do không phải là BS, phải đóng tiền phạt trên 100 triệu USD, như TS Robert Young, nổi tiếng với nhiều lời khuyên và quyển sách về thực dưỡng chữa ung thư (4).

# 6. Thạc Sĩ/Tiến sĩ cao hơn Bác Sĩ
-Theo cách giáo dục Y khoa tại Việt Nam, văn bằng Y khoa là bằng Đại Học nên học thêm sau đại học là thạc sĩ sẽ cao hơn BS.
– Tại Mỹ, tất các các trợ lý Bác Sĩ (Physician Assistant), làm việc dưới sự quản lý của BS, đều phải tốt nghiệp thạc sĩ trước khi hành nghề y khoa (5). Chương trình PA hiện nay là 26 tháng sau đại học. Một số chương trình trợ lý BS còn có cấp bằng tiến sĩ cho học viên (6).
– Sỡ dị có sự khác biệt này vì các văn bằng Thạc Sĩ/Tiến sĩ là văn bằng học thuật trong khi Bác Sĩ là danh xưng chuyên viên hành nghề và bằng Y khoa (MD) là bằng cao nhất.

Tóm lại, đào tạo Y khoa tại Mỹ là đào tạo chuyên nghiệp, rất lâu, trung bình 13 năm (11 đến 15 năm) từ lúc phổ thông trung học.
– Đào tạo BS chia làm 3 giai đoạn: đại học (4 năm), trường Y khoa (4 năm, MD/DO là văn bằng TS y khoa), và làm BS nội trú (3-7 năm).
– BS tại Mỹ phải thi ít nhất 6 kỳ thi quốc gia (MCAT, USMLE 1, USMLE 2CK, USMLE CS, và USMLE 3), và cộng thêm ít nhất 1 kỳ thi chứng chỉ chứng nhận chuyên khoa (nội khoa, bs gia đình, phẫu thuật, etc..). Có BS thi đến 2-3 chứng chỉ chuyên khoa (nội khoa + tim mạch, nội khoa + hồi sức tích cực)

[porto_product_category title=”Mẫu áo blouse nam có sẵn” view=”grid” per_page=”8″ category=”ao-blouse-nam”] [porto_product_category title=”Mẫu áo blouse nữ có sẵn” view=”grid” per_page=”8″ category=”ao-blouse-nu”] [porto_product_category title=”Mẫu quần áo scrubs blouse có sẵn” view=”grid” per_page=”8″ category=”quan-ao-phong-mo”]

BS Wynn Tran, Los Angeles, USA

1. https://usmle.org/
2. https://kenhtuyensinh.vn/dai-hoc-y-duoc-tphcm-u-260/hoc-phi
3. https://students-residents.aamc.org/applying-medical-school/article/applying-international-applicant/
4. https://www.nbcsandiego.com/news/local/terminal-patient-sues-cancer-expert-over-alternative-curing-therapies/169804/
5. https://www.aapa.org/career-central/become-a-pa/
6. https://www.mcphs.edu/academics/school-of-physician-assistant-studies/physician-assistant/physican-assistant-studies-doctor-of-science